Wilfred Berghahn. Robert Musil in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Hamburg: Rowohlt, 1972.

Dit boekje heb ik parallel gelezen aan Musils Mann ohne Eigenschaften. Het bestaat uit vakkundig aan elkaar geschreven autobiografische fragmenten en foto's. Ik heb een hele serie van dit soort boekjes, uit de erfenis van mijn grootvader, die in 1991 overleed. Mijn exemplaar van de Mann was trouwens ook van mijn grootvader. Ik weet niet zeker of hij ver gekomen is: in ieder geval heeft hij op de eerste 120 pagina's aantekeningen gemaakt, en is hij er snel daarna mee opgehouden, al zitten er op latere pagina's nog wel wat vlekjes.

Nou ja, genoeg autobiografie. Het viel me op dat al die biografische details over Musil eigenlijk weinig bijdragen aan het plezier dat ik beleefde aan de Mann — terwijl dat toch een heel persoonlijk boek is. Dat persoonlijke zit waarschijnlijk niet zo in al die wederwaardigheden van een avontuur zonder ook al te veel avonturen. Het zat in meneer Musils hoofd. Jawel.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.