Eva Cantarella. Perfino Catone scriveva ricette. I greci, i romani e noi. Milano: Feltrinelli, 2014.

Wet nummer één van de popularisering lijkt mij: zeg nooit aan het begin van je poging dat je nu gaat populariseren. Op die mededeling zit niemand te wachten, ze maakt alleen maar ongewenst duidelijk dat je eigenlijk heel geleerd bent en dat hetgeen je nu gaat doen eigenlijk veel te simpel is. Eigenlijk is een goede popularisering helemaal niet populariserend in de zin dat ze een bevinding uit de bestaande literatuur neemt en deze 'toegankelijk maakt voor een groot publiek'. Goede popularisering verrast, net als iedere goede tekst, ook de auteur.

Enfin, Eva Cantarella overtreedt deze regel in haar voorwoord en de uitgever in zijn flaptekst. Ze wijst erop dat dit niet alleen — heel bijzonder — een boek is zonder voetnoten, maar zelfs een boek met allerlei voor de krant geschreven stukjes. Jarenlang schreef Cantarella, ze is van 1937 en van huis uit specialiste in het recht van de klassieke Oudheid, korte stukjes voor de Corriere della Sera over van alles en nog wat in de Oudheid. Die stukjes zijn hier gebundeld.

Ze mag dan die ene wet overtreden, maar verder is het prima gedaan. Het zijn korte, luchtige en toch leerzame stukjes voor onder de olijfboom. Je moet ze misschien niet allemaal achter elkaar lezen, maar telkens een stuk of tien, dan is het voor de historisch geïnteresseerde goed te doen.

Natuurlijk heeft ze haar specialiteiten. Ze schrijft veel meer en beter over de Romeinen dan over de Grieken. En het interessantst zijn de stukjes die duidelijk en blijkens haar bibliografie het dichtst in haar buurt liggen: over het recht, over de dagelijkse sociale omgang, over vrouwen en gender. Het is soms een beetje verwarrend dat alle perioden door elkaar behandeld worden, maar toch ontstaat daarbij een genuanceerd beeld: dat hoe macho die Romeinen ook waren, niemand er vreemd van opkeek als een senator bij zijn dood een verzameling vrouwenkleren naliet. En dat ook vrouwen een enkele keer in opstand kwamen tegen hun beperkte rol.

Het brengt die tijd wat dichterbij. Leve de popularisering!

Reacties

Populaire posts van deze blog

Paul Celan. Verzamelde gedichten. Amsterdam: Meulenhoff, 2003.

Walt Whitman. Leaves of Grass. Grasbladen. Amsterdam: Em. Querido, 2005 (1855).

Raoul de Jong. Jaguarman. Mijn vader, zijn vader en andere Surinaamse helden. Amsterdam: De Bezige Bij, 2020.