Ionica Smeets. Het exacte verhaal. Wetenschapscommunicatie voor bèta's. Amsterdam: Nieuwezijds, 2017 (2014)

Eén reden om het boek van Ionica Smeets te lezen: om je een echte bèta te voelen. Ze zegt namelijk expliciet dat ze haar tips expliciet richt op bèta's, maar die tips geven mij de hele tijd het gevoel dat het inderdaad zo moet, dat je het niet beter kunt zeggen dan hoe Smeets het doet. Dus ik moet wel een bèta zijn.

Leren wetenschappelijk te communiceren is als het leren van veel zogeheten 'soft skills'. Je hoeft weinig technieken te leren die je niet eigenlijk al beheerst; je hoeft niet vingervlug te worden of je geheugen in eindeloze sessies te trainen. Je moet leren praten en schrijven over je vak op een manier die je zelf ook prettig zou vinden. Praten en schrijven kun je enerzijds al. En anderzijds worden die vaardigheden nooit routine, hoe vaak je het ook probeert. Je moet toch altijd iets maken dat er nog niet is, dat in de omstandigheden past, die er nooit eerder waren; dat voor dit publiek bedoeld is, dat nooit eerder deze samenstelling had.

Smeets heeft een soort no-nonsense-aanpak die mij erg aanspreekt, en die misschien ook wel de enige methode is. Goed communiceren is alleen maar moeilijk omdat mensen in een soort kramp schieten. Je kúnt dingen niet te eenvoudig maken, want stel dat dit ooit een collega onder ogen komt! Je móét grappig zijn, want dat is de enige manier om je publiek te binden. Dat is onzin. Goed communiceren is communiceren met degene die je voor je hebt, niet met anderen, ook al zijn dat collega's. Goed communiceren is als jezelf communiceren, niet als iemand die grappiger, vlotter, moderner is dan jijzelf.

Goed communiceren is: normaal doen. Bij degene zijn aan wie je iets wilt vertellen. No-nonsense. Zoals Ionica Smeets.